Vraag

6 maart 2023
Profielfoto van Pieter Jan den Hartigh
Cultuurparticipatie Coordinator bij Servicebureau onderwijs&Cultuur

“Wie kent mooie voorbeelden en goede initiatieven waarbij kunst en cultuur ingezet is bij actuele vraagstukken / thema's die in een stadswijk spelen?”

Toelichting

Mijn naam is Pieter Jan den Hartigh en ik werk als Cultuurparticipatie Coördinator bij SOC Dordrecht, een label van Stichting Cultuur Educatie.

Als Cultuurparticipatie Coördinator ben ik een verbinder en veranderaar die samen met partners activiteiten en projecten ontwikkelt rond relevante thema's in de wijk. Ik maak samen met mijn collega Melanie Leeflang sociale partners bewust van de kracht van kunst en cultuur en wij sluiten aan bij netwerkoverleggen in de wijk. Wij werken samen met partners uit de wijk en subsidie-initiatieven om d.m.v. kunst en cultuur verbindingen te leggen en nieuwe kansen aan te grijpen.

Door onze aanwezigheid in de wijken en samenwerking met sociale partners en culturele initiatieven, zien we dat cultuur wordt meegenomen als middel om opgaves in de wijk aan te pakken. Omdat wij niet de enigen in het land zijn die kunst en cultuur op deze manier inzetten wil ik graag in contact komen met organisaties die goede voorbeelden hebben of getipt worden door mensen die mij door kunnen verwijzen naar goede initiatieven/voorbeelden.

Ook zoek ik iemand die een inspirerende pitch zou willen geven op een Cultuur Symposisium in Dordrecht over de waarde van Kunst en Cultuur in de wijk. 

Motivatie

Het is mijn ambitie om met Cultuur een belangrijke rol te gaan spelen in de opgaves die spelen in de wijk. Sinds 2 jaar sluit ik als culturele partner aan bij leefbaarheids- en netwerk overleggen in de wijk en zit ik sinds kort in het kernteam van het preventieakkoord Dordrecht. Hierdoor kom ik in aanraking met de vraagstukken uit de wijk zoals o.a. kansengelijkheid, veiligheid, duurzaamheid, eenzaamheid, leefbaarheid en positieve gezondheid.

Ik zie wat voor veranderingen dit teweeg brengt als je vanuit Cultuur meedenkt en praat over sociale vraagstukken als eenzaamheid, sociale cohesie, gezondheid, duurzaamheid, natuur. Mijn rol is om deze sociale partners bewust te maken van de kracht van Cultuur in diverse opgaves die spelen in de wijk. Wij kunnen vanuit positiviteit aan (moeilijke) vraagstukken werken zonder te stigmatiseren. Wij komen niet met een armoede of eenzaamheid aanpak in de wijk maar met kansen om kinderen, ouderen  hun talent te laten ontwikkelen. Wij zijn ervoor om via de mooie en fijne dingen in het leven, de problemen te lijf te gaan. Wij komen met programma’s waar je je beter door kan gaan voelen, elkaar te ontmoeten. Als wij mooie culturele activiteiten uitvoeren met onze doelgroep, vanuit de vraag!, werkt dit beschermend als tegenhanger op een evt probleem . Wij kunnen niet de problemen wegnemen maar wel de mensen weerbaarder maken of zich beter laten voelen. Wij kunnen meehelpen om hun identiteit of hun plekje in de samenleving verder te ontwikkelen. Wanneer we praten over beschermende factoren zijn we eigenlijk bezig met de eigen kracht van burgers. We sluiten aan bij wat mensen eigenlijk zelf al in huis hebben. Eigenkracht is in mijn ogen vraaggericht en risico is aanbodgericht. Als je niet meer je eigen regie kan voeren dan kom je nl terecht in de casuïstiek van zorg m.a.w. dan kom je meer aan de ‘medische kant’.

Werkgebied

SOC Dordrecht Is een van de Labels van Stichting Cultuur Educatie wat gevestigd is in het Energiehuis. De andere labels zijn : ToBe, Popcentrale en de Popschool.
De Naam SOC staat voor: Samen ontwikkelen door Cultuur. Wij werken in het Drechtsteden gebied zowel met het onderwijs PO, VO , MBO, HBO, vrije tijd (talent ontwikkeling, en cultuurparticipatie met diverse doelgroepen 0-100 jaar)
Vanuit het SOC geloven wij in de kracht van kunst en Cultuur in de wijk. Wij denken dat Kunst en Cultuur een belangrijke rol zou kunnen spelen bij: kansengelijkheid, veiligheid, duurzaamheid, eenzaamheid, leefbaarheid en positieve gezondheid.
 

Profielfoto van Hedzerd de Boer
Projectcoordinator

Ik zou mijn licht opsteken bij Ruimtekoers; https://bureauruimtekoers.nl/.

Profielfoto van Anne de Groote
Student

Fit-art is een stichting dat gevestigd zit in Lochem. Zij zijn met verschillende projecten binnen de wereld van kunst, cultuur en dans bezig voor de oudere inwoners.

Profielfoto van Hans Vlek
Hans Vlek
Vrijwilliger

Pieter Jan, kijk eens op de site van Cultuurimpuls Venlo https://www.cultuurinvenlo.nl/cultuurimpuls#:~:text=Cultuurimpuls%20Venlo%20is%20een%20initiatief,mogelijk%20gemaakt%20door%20Gemeente%20Venlo.
Je vindt er voorbeelden van initiatieven die wellicht een antwoord zijn op de vraag.
Voor nadere informatie kun je terecht bij Eric Lamers, ericlamers@cultuurontwikkelaar.nl of bij mij
Hans Vlek, lid stuurgroep Cultuurimpuls Venlo, h.vlek@ziggo.nl

Profielfoto van Hans Vlek
Hans Vlek
Vrijwilliger

Pieter Jan, kijk eens op de site van Cultuurimpuls Venlo https://www.cultuurinvenlo.nl/cultuurimpuls#:~:text=Cultuurimpuls%20Venlo%20is%20een%20initiatief,mogelijk%20gemaakt%20door%20Gemeente%20Venlo.
Je vindt er voorbeelden van initiatieven die wellicht een antwoord zijn op de vraag.
Voor nadere informatie kun je terecht bij Eric Lamers, ericlamers@cultuurontwikkelaar.nl of bij mij
Hans Vlek, lid stuurgroep Cultuurimpuls Venlo, h.vlek@ziggo.nl

Profielfoto van Kevin Jacobs
Founder

Beste Pieter Jan,

Zelf ben ik betrokken bij een organisatie (VindiQu) die kunst en cultuur aanbied aan mensen die door een zorgbehoefte, verminderde kansen en/of migratie-achtergrond waarvoor het niet mogelijk is om naar specifieke plekken te geraken. Bijvoorbeeld musea, podia en andere bestemmingen met kunst en cultuur. In samenwerking met allerlei partners door de Benelux bieden wij via interactieve livestreaming de mogelijkheid om met een fysieke groep bijeen deze belevingen te ervaren in gezondheidscentra, buurthuizen of andere locaties. De rondleiders zijn aangesloten bij de musea en leveren maatwerk aan de deelnemende groep doordat het live is. De mensen kunnen vragen stellen, herinneringen delen en suggesties doen tijdens de rondleiding.

In de regio Dordrecht zijn wij betrokken om een project op te zetten met het Dordrechts Museum om kunst toegankelijk te maken voor mensen met dementie.

Bij VindiQu staat de persoonlijke ontmoeting altijd centraal bij de beleving waardoor wij altijd een groep mensen bijeen hebben tijdens de digitale rondleiding. Samen interactief naar een gewenste bestemming (Europa) waarmee een dialoog onderling wordt opgestart met alle positieve bijkomstigheden.

Wij focussen naast de zorginstellingen ons langzaam meer en meer op de wijk. Ik treed graag in gesprek als VindiQu mogelijk iets kan betekenen. Dat kan zo laagdrempelig als ervaringen/kennis uitwisselen tijdens een digitale meeting.

Een waardevolle missie Pieter Jan waarmee ik u al het succes toewens. Voor verder contact kun je mij via kevin@vindiqu.com of een kijkje nemen op www.vindiqu.com

Profielfoto van M.J. Hanko Van Woudenberg
Docent cultuur educatie

Hoi, ik ben Marja Hanko, docent kunst en cultuureducatie bij de Kuvo in Woerden . Verder doe ik mijn leven lang ook veel vrijwilligerswerk. Ik vind Utrecht in dialoog, dat is een afsplitsing van Nederland in dialoog, een hele goede methode. Wij houden dialogen in buurthuizen, bibliotheken, moskeeen, wandeldialogen in parken, en we bespreken thema's die mensen sterker maken en hun plek helpen vinden. Ik ben daar 10 jaar vrijwillger en zie het gebeuren. Het werkt echt, ook vanuit het schema van positieve gezondheid. Verder zie ik dat theatervoorstellingen zoals Populisme, ook anderen, met voor en of na bespreking bijdragen aan bewustwording op veel vlakken. Verder hoop ik al heel lang voor museumjaarkaarten voor vluchtelingen, dat een gemeente bijv 10 of 20 zonder naam heeft, en dan met groepen waar mensen zich voor kunnen inschrijven samen een museum bezoeken. Wat van kunst en geschiedenis ontdekken in je woonplaats, wat nieuwe woorden ( en invalshoeken) leren, en een gezellige positieve ervaring hebben. Ik doe dit zelf met asielzoekers uit het azc, ik ga ook naar de schouwburg met ze. Kunst opent ze en ze gaan praten en delen, dat is heel goed.

Profielfoto van Annemarie 't Hart
Ervaringsdeskundige NAH / Rouw en Verlies - Buurtteammedewerker

Check Mijke Ulrick, van Abe Museum - rondleiding en afasie. Winnaar shaking tree award. Ze zet tevens in op hetstelgericht werken vanuit haar Ervaringsdeskundigheid

Profielfoto van Els Ackerman
Ervaringsdeskundige

beste Pieter Jan, neem eens contact op met Willy Hilverda in Rotterdam van de theaterwerkplaats Ouwe Rotten. Deze groepering brengt in wijken van Rotterdam cultuur en kunst in verband met dingen die in de wijk spelen. Veel voorbeelden en filmpjes. willy@theaterwerkplaatsouwerotten.nl
Els Ackerman
e.ackerman@chello.nl

Profielfoto van Anne van Eupen
Praktijkhouder -docent HBO en verbinder 1e lijn

Dag Pieter Jan,

Mijn dochter Annabel Schouten (www.annabelschouten.com)
is Music Art Performer. Zij heeft de prijsvraag gewonnen die door de gemeente Utrecht is uitgeloofd voor een verbindend artistiek project met de buurten, voor 900 jaar Utrecht. Dit heet de "verbindingsboom". Misschien kun je haar benaderen? Op haar site vertelt ze erover bij "about".

Vriendelijke groet
Anne van Eupen

Profielfoto van Ans Christophe
Ans Christophe
Voorzitter ZijActief Limburg

Kijk naar de traditie bij Cultura Nova te Heerlen, die al 30 jaar Cultuur op locatie uitvoert, gratis voorstellingen geeft en een actieve agenda heeft samen met scholen. Dus ga niet zo ver en informeer je gewoon in Heerlen

Profielfoto van Ans Christophe
Ans Christophe
Voorzitter ZijActief Limburg

Kijk naar de traditie bij Cultura Nova te Heerlen, die al 30 jaar Cultuur op locatie uitvoert, gratis voorstellingen geeft en een actieve agenda heeft samen met scholen. Dus ga niet zo ver en informeer je gewoon in Heerlen

Profielfoto van Ans Christophe
Ans Christophe
Voorzitter ZijActief Limburg

Kijk naar de traditie bij Cultura Nova te Heerlen, die al 30 jaar Cultuur op locatie uitvoert, gratis voorstellingen geeft en een actieve agenda heeft samen met scholen. Dus ga niet zo ver en informeer je gewoon in Heerlen

Profielfoto van Iris Jousma
Maker van kleinschalige sociale kunstprojecten & initiator Turnclub Kunst en Zorg Community

Beste Pieter Jan,
Heb je al eens gekeken bij Ruimtekoers in Arnhem?
De oprichter Yosser Dekker kan jou vast verder helpen.
Naast een jaarlijks buurtfestival is hij oprichter/betrokken/ aanstuurde van diverse projecten voor kunst en cultuurparticipatie in de wijk.

https://bureauruimtekoers.nl/team_ruimtekoers/yosser-dekker/

Met vriendelijke groet,
Iris

Profielfoto van Ronnie Kroes
Communicatie manager

Theatergroep Parels voor de Zwijnen in Amsterdam Noord en Zuidoost, voorstellingen ism buurtbewoners over energietransitie, armoede , overgewicht https://parelsvoordezwijnen.com/

en Theatergroep De Vlammende Eend over Tata Steel (op locatie in Hoogovensmuseum in Velsen-Noord)
https://www.onderderookvandehoogovens.nl/

Profielfoto van Xavier Moonen
Onderzoeker

Een mooi initiatief is het leerorkest in Heerlen zie https://leerorkest.nl/ een initiatief waar het Nationaal Programma Heerlen Noord ook betrokken is.

Profielfoto van Melanie Reekers
Aanjager sociaal artistiek samenwerken; adviseur diversiteit en inclusie

Dag Pieter Jan, in het oosten en zuiden van het land volgen we in wijken de sociaal-artistieke routekaart naar levendige en sterke wijken. Een aanpak die antwoord kan geven op maatschappelijke urgenties rondom de leefbaarheid in wijken. Centraal in deze aanpak staan uitdagingen als:
-aanboren en benutten van talenten in de wijk
-nieuwe wijkverbindingen maken
-trots op de wijk voeden
-veerkracht en levendigheid van wijken versterken

In de aanpak werken we als sociaal bureau samen met culturele partijen, waarbij wij de participatie van bewoners en sociale doelen borgen en onze samenwerkingspartners uit cultuur de artistieke doelen en middelen borgen. Als je het leuk en interessant vindt, deel ik met plezier onze ervaringen en kennis.
Je kunt me bereiken op m.reekers@spectrumelan.nl of per telefoon: 06-11306290.
Hartelijke groet, Melanie Reekers [aanjager sociaal-artistiek werken]

Profielfoto van Melanie Reekers
Aanjager sociaal artistiek samenwerken; adviseur diversiteit en inclusie

Dag Pieter Jan, in het oosten en zuiden van het land volgen we in wijken de sociaal-artistieke routekaart naar levendige en sterke wijken. Een aanpak die antwoord kan geven op maatschappelijke urgenties rondom de leefbaarheid in wijken. Centraal in deze aanpak staan uitdagingen als:
-aanboren en benutten van talenten in de wijk
-nieuwe wijkverbindingen maken
-trots op de wijk voeden
-veerkracht en levendigheid van wijken versterken

In de aanpak werken we als sociaal bureau samen met culturele partijen, waarbij wij de participatie van bewoners en sociale doelen borgen en onze samenwerkingspartners uit cultuur de artistieke doelen en middelen borgen. Als je het leuk en interessant vindt, deel ik met plezier onze ervaringen en kennis. Ik kan dan ook meerdere mooie voorbeelden met je delen.

Je kunt me bereiken op m.reekers@spectrumelan.nl of per telefoon: 06-11306290.
Hartelijke groet, Melanie Reekers [aanjager sociaal-artistiek werken]

Profielfoto van Mira Weber
Directeur

Mooi voorbeeld is het Pennywafelhuis in Middelburg! https://pennywafelhuis.nl/
De coordinatoren zijn heel benaderbaar.

Groet,
Mira

Profielfoto van Robert Bergs
Beleidsmedewerker Afdeling Kennis en Innovatie GGD Zuid Limburg

Dag Pieter Jan.

In Geleen ( Zuid Limburg) wordt kunst gebruikt bij een herstructureringsproject in de wijk Geleen Zuid.
" De Zuidkamer " is de plek waar partners elkaar treffen.
Zij kunnen je verder helpen met contactgegevens.
Je kunt contact opnemen via Geleenzuid.nl

Succes.
Robert

Profielfoto van Sies Vrasdonk
Projectleider Cultuureducatie

Wij zijn in de gemeente Bergen bezig om een verbinding te gaan maken tussen sociaal en cultureel domein. Samenwerking tussen Welzijn jongeren , Vluchtelingenwerk en stichting Los Zand.

Profielfoto van Hanneke Ooms
Hanneke Ooms
Journalist en contentspecialist

Ha Pieter Jan,

Ten eerste: zo goed en belangrijk om kunst & cultuur te gebruiken, juist binnen actuele vraagstukken & thema's die spelen in een stadswijk. Kunst & cultuur kunnen raken, herkenning bieden en een verhaal vertellen zoals andere (vertel)vormen dat minder kunnen. Zelf ben ik journalist, en focus ik me ook op het snijvlak journalistiek/kunst.

Het markttheater: https://markttheater.nl/depiepleshow/ brengt door middel van theater o.a. de verhalen van de stad aan de marktbezoekers.
De balie live journalism: https://debalie.nl/live-journalism/ behandelen onderbelichte thema's uit de stad Amsterdam, en vertalen die verhalen naar een theatervoorstelling. Vorig jaar is deze vorm van verhalen vertellen ook uitgevoerd in Amersfoort en Ede. Ik heb zelf meegewerkt aan de voorstelling in Ede.

Deze voorbeelden kan ik nu bedenken. Er is ongetwijfeld nog veel meer. Mocht je verder willen kletsen over dit thema, stuur me vooral een berichtje, dan kunnen we even bellen!

Profielfoto van Barbara del Court König
Directeur, maar noem dat liever iets anders bv 'Creative Connector' (of als jullie goede ideeen hebben;>)

Wij hebben jaren geleden een audiotour gemaakt met leerlingen 'die overlast verzorgden' en de bewoners die het zo ervaarden: https://youtu.be/67kplIddI5c
Van verwijdering naar verbinding dmv creativiteit

En onlangs hebben we overlast van ratten omgezet in een educatief kunstproject ism de bibliotheek = 'RattenPraat' om zo meer begrip voor de habitatten van mensen en ratten te creëren om zo beter in te kunnen leven hoe je overlast kunt verminderen bv geen eten weggooien omdat ratten daarop af komen

Een paar voorbeelden van AllOne projecten waar leefomgeving een terugkerend onderwerp is:

Profielfoto van Atty Bax
Adviseur Kunst, Zorg en Gezondheid

Dag Pieter Jan, kijk eens op onze pagina https://www.kunstlocbrabant.nl/projecten/kunst-is-gezond-11470
je kunt daaronder via de rode tegels doorklikken naar kennisdossiers over allerhande thema's cultuur/welzijn/zorg.
En als het over eenzaamheid gaat is dit een beproefd concept: https://tijdvanjeleven.com/
Groet, Atty Bax

Profielfoto van Lobke van der Sanden
Stadsprogrammeur

Dag Pieter Jan, in Theater De Lievekamp werken we sinds 2017 met de programmalijn Theater van de Stad waarbij we kunst en cultuur inzetten om maatschappelijke doelen en thema's te behandelen. Wellicht kunnen we eens ideeën en ervaringen uitwisselen. Als je interesse hebt, laat het me dan even weten. Dan plannen we een belafspraak of online meeting.